پیاده‌روی اربعین عبارت است بزرگترین گردهمایی سالانه مذهبی در جهان، یک حرکت جمعی، که در طی آن تعداد زیادی از مسلمانان شیعه و افرادی غیر از شیعیان گروه‌هایی از اهل‌سنت، مسیحی، ایزدی و سایر مذاهب که برای امام حسین (ع) احترام ویژه‌ای قائل هستند با پای پیاده از شهر نجف به سوی کربلا جهت تجمع و بزرگداشت آن حضرت در روز 20 صفر مصادف با چهلمین روز پس از کشته شدن امام حسین (ع) در واقعه عاشورا، حرکت می‌کنند.
شاید این تصور برای عموم افرادی که تا به حال پیاده‌روی اربعین را تجربه نکرده‌اند پیش آمده باشد که فلسفه پیاده‌روی اربعین تنها به چند سال اخیر برمی‌گردد. به گفته سید محمد‌علی قاضی طباطبایی، پیاده‌روی اربعین یک سنت اهل شیعه است که از زمان ائمه و به عبارتی در زمان بنی‌امیه و بنی‌عباس این حرکت جمعی وجود داشته است.
در برخی از روایات تاریخی بیان شده است اولین زائر کربلای معلی با پای پیاده در روز اربعین، جابربن‌عبدالله بود که در سال 61 هجری این امر توسط ایشان صورت گرفت. پس از شیخ انصاری این سنت حسنه به فراموشی سپرده شده بود و در نهایت فردی به نام محدث نوری آن را احیا کرد.
 |
|
تصویر1- پیاده‌روی اربعین در دوران صدام |
وضعیت پیاده‌روی اربعین در دوران صدام
قبل از حکومت صدام این امر به صورت یک رسم در بین مردم عراق درآمده بود. در زمان حزب بعثی عراق، با برگزاری مراسم راهپیمایی اربعین مخالفت شد و حزب بعث برگزاری مراسم‌های مذهبی را محدود کرد. حکومت با افرادی که در این راهپیمایی حضور پیدا می‌کردند با خشونت رفتار می‌‌کرد که موجب کم شدن این مراسمات شده بود.
پس از سقوط حزب بعث عراق مراسم پیاده‌روی اربعین بار دیگر در عراق برگزار شد. در همان زمان موکب‌هایی برپا شد. از آن به بعد هر سال جمعیت بیشتری نسبت به سال قبل در آن مراسم شرکت می‌کردند. طبق آماری که وزارت کشور عراق در سال ۱۳۹۲ منتشر کرد جمعیتی در حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار زائر خارجی در راهپیمایی اربعین به عراق رفته‌اند.
بهترین زمان برای آغاز پیاده‌روی
بسیاری معتقدند که بهترین زمان برای شروع مراسم عزاداری از شانزده صفر به عبارتی پنج روز مانده به اربعین است.
آداب و رسوم مردم عراق در مسیر رفتن به کربلا
 |
|
تصویر2- هوسه خوانی |
هوسه‌خوانی
یکی از آداب و رسوم مردم عراق در راه کربلا در روز اربعین مراسم هوسه‌خوانی است. هوسه به قصیده‌های خاص قبایل بخش جنوبی عراق (برای مثال در بصره) گفته می‌شود. اشعاری که نمایانگر شجاعت، دلاوری و قهرمانی‌ها است و برای انگیزه دادن به مردان برای انجام کارهای سخت و بزرگ استفاده می‌شود. در این مراسم شرکت‌کنندگان به صورت یک حلقه حرکت می‌کنند و هر بار در دورهای حلقه پس از خواندن یک بیت توسط شاعر آن یک بیت را تکرار می‌کنند.
 |
|
تصویر3- پذیرایی از زائران |
پذیرایی از زائران
یکی از آداب و رسوم زیبای مردم عراق در مراسم اربعین رسم مهمان‌نوازی و پذیرایی از زوار است. آنان در ایام مراسم پیاده‌روی اربعین چادرهای بزرگی که به آن‌ها موکب یا مضیف می‌گویند در این مسیر بر پا می‌کنند و زوار را برای پذیرایی و استراحت به موکب‌ها هدایت می‌کنند. در این موکب‌ها خدمات و امکانات بهداشتی و رفاهی به صورت رایگان در اختیار زائران قرار می‌گیرد. مدیریت موکب‌ها به صورت مردمی و خودجوش صورت می‌پذیرد.
