به استناد احکام بند 1 از ماده 57 قانون اساسی و ماده 206 از قانون شرکتها شماره 36 سال 1983، دستورالعمل زیر صادر گردید.
دستورالعمل شماره 5 سال 1989
دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
ماده 1 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
اولا:
منظور از شعبه شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی، شعب شرکتها یا موسسات خارجی است که به موجب این دستورالعمل به آنها اجازه داده شده است که طبق توافقنامه یا قراردادی با دولت، فعالیت دائم در عراق داشته باشند و یا قرارداد اجرای پروژهای معین با ادارات دولتی یا بخش مشترک، شرکتهای بخش مختلط، اتحادیهها، شرکتهای تعاونی یا شرکتهای سهامی داشته باشند که سرمایه اولیه آنها کمتر از یک میلیون دینار نباشد. پس از دریافت موافقت سازمان مربوطه به حوزه فعالیت شرکت متقاضی، فرایند ثبت آغاز میگردد.
ثانیا
منظور از دفاتر شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی، دفاتر نمایندگی یا رابط شرکتها و موسسات خارجی است که به موجب این دستورالعمل به آنها اجازه فعالیت داده میشود به طوری که هدف آنها مطالعه بازارها و پتانسیل کار و تولید و معرفی تولیدات و خدمات خود و تسهیل ارتباط با مراکزشان باشد و هر گونه فعالیت تجاری از جمله نمایندگی و واسطهگری تجاری برای آنها ممنوع میباشد.
ثالثا:
منظور از شرکت خارجی، شخصیتهای حقوقی میباشند که طبق قوانین محلی، آنها و پروژههای فردی (شخصی) مجاز به فعالیت باشند.
ماده 2 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
اولا:
به موجب این دستورالعمل، شخص متقاعد با ادارات دولتی و بخش مشترک، در حکم پیمانکار ثانویه خارجی میباشد که با پیمانکار اصلی پس از اخذ موافقت آن ادارهها قرارداد میبندد.
ثانیا:
پیمانکار اصلی مسئول اجرای کامل قرارداد میباشد.
ماده 3 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
اولا:
شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی که در عراق فعالیت دائم دارد یا جهت اجرای پروژهای معین قرارداد دارد، در صورت عقد پیمان یا توافقنامه یا قرارداد مربوط به فعالیتش و یا پروژهاش، اداره ثبت شرکتها را به صورت مکتوب مطلع سازد. این بند شامل شرکتها و موسساتی که قرارداد تامین کالا و یا مواد را دارند، نمیشود مگر آنکه حضور فعال در عراق داشته باشند و یا اینکه توافقنامه یا قرارداد تجهیز و تامین کالا و خدمات از هر نوع را داشته باشند.
ثانیا:
اداره ثبت شرکتها پس از هماهنگی با ادارات مربوطه، در مدت دو هفته پس از دریافت اطلاعیه کتبی مقرر میکند که شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی آیا بایستی مجوز تاسیس شعبه را بگیرد.
ثالثا:
وزیر بازرگانی مجاز است دفتر نمایندگی یا رابط شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی که مشمول بند 2 و 3 از این ماده نباشند را پس از اخذ موافقت بخش مربوطه افتتاح نماید.
ماده 4 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی که موضوع مجوز افتتاح شعبه یا دفتر باشد بایستی مدارک زیر که به تایید بخشهای مربوطه رسیده است را تهیه نمایند.
-
دو نسخه از فرم درخواست اخذ مجوز.
-
اساسنامه شرکت یا موسسه مادر یا قائم مقام آن.
-
دو نسخه از گواهی ثبت شرکت یا موسسه، دارای اعتبار که صادره از کشوری باشد که شرکت در آن تاسیس شده باشد.
-
لیست اسامی اعضای هیئت مدیره شرکت یا موسسه و تابعیت هرکدام و اسامی اشخاص صاحب امضاء.
-
دو نسخه از اجازهنامه مدیر مسئول مدیریت شعبه در عراق و مقیم در آن، که از طرف شرکت یا موسسه صادر شده باشد.
-
دو نسخه از صورتحسابهای نهایی شرکت یا موسسه به همراه دو نسخه گزارش هیئت مدیره که ضمیمه این صورتحسابها باشد.
-
دو نسخه از سند تحریم اسرائیل که این شامل شرکتهایی است که موضوع فقط افتتاح شعبه باشند.
-
نامه تاییدیه از ادارات دولتی و بخش مشترک که با آن قرارداد بسته شده است که در آن نوع قرارداد، تاریخ شروع و انتهای قرارداد، مبلغ اجمالی آن و مدت گارانتی وجود دارد که این شامل شرکتهایی است که موضوع فقط افتتاح شعبه باشند.
-
هر مدرک دیگری که اداره ثبت شرکتها درخواست نماید.
ماده 5 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
اولا:
با رعایت احکام ماده 3 از این دستورالعمل، درخواست مجوز تاسیس شعبه در مدت 75 روز از تاریخ عقد معاهده یا توافقنامه یا قرارداد، به اداره ثبت شرکتها ارائه میشود و مدارک ذکر شده در ماده 4 این دستورالعمل به آن ضمیمه میگردد.
ثانیا:
اداره ثبت شرکتها اقدام به مکاتبه با تمام بخشهایی که به موجب قانون و یا دستورالعمل و یا بخشنامه بایستی موافقت آنها جهت اخذ مجوز تاسیس شعبه یا دفتر گرفته شود.
ثالثا:
اداره ثبت شرکتها بایستی موافقت یا عدم موافقت خود با تاسیس شعبه یا دفتر شرکت را ظرف مدت 60 روز از تاریخ تحویل مدارک اعلام نماید. وزیر بازرگانی میتواند بنا به درخواست اداره ثبت شرکتها مدت مذکور را سی روز تمدید نماید. (چنانچه نیاز به انجام اقدامات یاد شده در بند 2 این ماده باشد.)
رابعا:
اداره ثبت، متن موافقت خود در مورد تاسیس شعبه یا دفتر شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی را در روزنامه مخصوص شرکتها (روزنامه رسمی) و یک روزنامه برای یک بار منتشر میکند.
خامسا:
اداره ثبت شرکتها، مجوز تاسیس شعبه یا دفتر شرکت را در مدت 15 روز از تاریخ انتشار آخرین آگهی صادر میکند. پس از آن شعبه یا دفتر شرکت از تاریخ صدور مجوز شخصیت حقوقی پیدا میکند.
ماده 6 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
اولا:
مدیریت شعبه یا دفتر بر عهده مدیر یا در غیاب و نبود او بر عهده نایب وی میباشد که از مدیریت شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی اجازه اقامت در عراق را داشته باشد و از لحاظ مسئولیتی در رده حکم مدیران شرکتهای عراقی باشد.
ثانیا:
در صورت تغییر مدیر جایگزین، مراتب ظرف مدت 60 روز به اداره ثبت شرکتها اعلام شود.
ثالثا:
با رعایت احکام ماده 1 از این دستورالعمل، شعبه شرکت حق انجام هیچگونه فعالیتی غیر از فعالیت معین شده در معاهده یا موافقتنامه یا قرارداد را ندارد مگر با موافقت ادارهای که با آن قرارداد بسته است.
ماده 7 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
هر شعبه یا دفتر شرکت بایستی بر روی تمامی اوراق و مستنداتش نام کامل شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی به همان صورت که در مجوز ثبت شده به همراه آدرس و مرکز شعبه آن در عراق را به زبان عربی و خوانا ثبت نماید.
ماده 8 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
شعبه یا دفتر شرکت باید اسناد حسابداری مربوط به تمام فعالیتهایش در عراق را طبق سیستم حسابداری که در ماده (201) قانون شرکتها شماره (36) سال 1983 میلادی بدان ذکر شده است را ثبت نماید.
ماده 9 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
اولا:
شعبه شرکت باید یک برنامه سالیانهای تهیه کند که شامل گزارش جامعی از برنامه فعالیتش جهت سال آینده در عراق باشد.
ثانیا:
شعبه شرکت باید حداقل سالی یک بار گزارش دورهای مربوط به اجرا و پیگیری برنامه سالیانه برای مرکز اصلیش تهیه و ارسال نماید.
ماده 10 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
اولا:
الف) حسابهای شعبه یا دفتر شرکت و فعالیتهایش از طرف سازمان حسابرسی مورد بررسی قرار میگیرند.
ب) طبق احکام قانون دیوان حسابرسی شماره 194 سال 1980 شعبه یا دفتر موظف است تمامی دادهها و معلومات و توضیحات مالی خود را به صورت سالانه به دولت اعلام نمایند.
ثانیا:
شعبه یا دفتر شرکت باید حسابهای نهایی خود و گزارشی از فعالیتهایش در عراق را به سازمان حسابرسی در مدت حداکثر 3 ماه پس از انتهای سال مالی تحویل دهد و در همه احوال شعبه یا دفتر شرکت بایستی حسابهای نهایی کنترل شده و گزارش سالیانهاش را در مدت 8 ماه باقیمانده تا انتهای آن سال، به اداره ثبت شرکتها ارائه نماید.
ثالثا:
شعبه شرکت، به همراه اسناد حسابداری و گزارش هیئت مدیره مرکز اصلی شرکت باید لیست اسامی و جنسیت اعضای هیئت مدیره شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی را پیوست نماید که بایستی این کار در مدت هشت ماه منتهی به پایان سال مالی صورت گیرد.
رابعا:
ارائه مدرکی که موقعیت مالی شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی را مشخص میکند که متولی بررسی آن یک مرکز مختص و مستقل است. البته چنانچه منع قانونی که باعث عدم ارائه این حسابها شود، وجود نداشته باشد.
ماده 11 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
شعبه یا دفتر شرکت بایستی معلوماتی در مورد کارمندان به اداره ثبت شرکتها در فرمهایی که این اداره آماده کرده، رائه نماید.
ماده 12 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
اداره ثبت شرکتها در تسهیل اجرای احکام این دستورالعمل، میتواند هرگونه معلوماتی را درخواست نماید.
ماده 13 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
اداره ثبت شرکتها میتواند در صورت ضرورت یک یا چند بازرس دارای تخصص را جهت بازرسی عملکرد شعبه یا دفتر شرکت انتخاب کند و شعبه یا دفتر شرکت بایستی تمامی تسهیلات لازم جهت انجام وظیفه بازرس را در اختیار وی بگذارد.
ماده 14 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
اولا:
الف) مدیریت شعبه در صورت توقف فعالیت شعبه در عراق، بایستی مراتب را با ذکر دلایل آن، درمدت 30 روز از تاریخ توقف به اداره ثبت شرکتها اعلام نماید.
ب)مدیریت شعبه یا دفتر شرکت موارد ورشکستگی یا انحلال یا ادغام یا اصلاح قرارداد یا اساسنامه شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی را به اداره ثبت شرکتها اعلام نماید.
ثانیا:
مدیریت شعبه یا دفتر بایستی موارد ورشکستگی یا انحلال یا ادغام را در روزنامه و برای یک مرتبه منتشر کند.
ماده 15 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
اولا:
شعبه یا دفتر شرکت بایستی اقدامات اجرایی انحلال خود را درمدت 60 روز از تاریخ انقضای دلیل اعطای مجوزش را طی درخواست کتبی به اداره ثبت شرکتها ارائه نماید که در آن دلایل انحلال را ذکر کرده و به همراه آن وضعیت مالی خود را در آن تاریخ روشن نماید.
ثانیا:
اداره ثبت شرکتها در مدت یک هفته پس از تاریخ دریافت درخواست انحلال، اقدام به مکاتبه با مراکز مربوطه جهت اخذ موافقت آنها با انحلال میکند و مراکز مزبور بایستی در مدت 30 روز از تاریخ دریافت نامه ثبت شده، پاسخ خود را اعلام نماید.
ثالثا:
اداره ثبت شرکتها در مدت یک هفته پس از تاریخ دریافت درخواست انحلال، اقدام به مکاتبه با مراکز مربوطه جهت اخذ موافقت آنها با انحلال میکند و مراکز مزبور بایستی در مدت 30 روز از تاریخ دریافت نامه ثبت شده پاسخ خود را اعلام نمایند.
رابعا:
الف) چنانچه اداره ثبت شرکتها در جریان انحلال شرکت طبق قانون قرار گرفت، حکم خود را مبنی بر حذف اسم شعبه یا دفتر شرکت را از دفاترش صادر میکند و حکم را در روزنامه رسمی و یک روزنامه در مدت 10 روز از صدور حکمش منتشر میکند.
ب) شخصیت حقوقی شعبه یا دفتر شرکت از تاریخ صدور حکم حذف نام آن، منتهی و بدون اعتبار میباشد.
ماده 17 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
ادارات دولتی و بخش مشترک، بایستی اداره ثبت شرکتها را درجریان موضوعات زیر قرار دهند:
اولا:
خلاصه قراردادهایی که با شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی بسته میشود.
ثانیا:
موعد پایان اجرای قراردادها در مدت 3 ماه قبل از انتها و همچنین هنگام به پایان رساندن.
ماده 18 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
در اجرای احکام بندهای (1) و (2) از ماده (205) قانون شرکتها به شماره 36 سال 1983 تجدید ثبت شعبه یا دفتر شرکت بعد از ارائه مدارک زیر و پرداخت هزینههای ثبت، که در قانون بدان ذکر شده، امکانپذیر میباشد.
اولا:
مدرک یا سندی که تایید کند معاهده یا موافقتنامه یا قراردادی که به شعبه اجازه میدهد فعالیتش را ادامه دهد کماکان نافذالمفعول بوده و همچنین مدت زمان انجام کار در صورت غیر دائمی بودن فعالیت شرکت یا مدرکی که تایید کند شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی جهت اجرای پروژه دیگری قرارداد بسته است.
ثانیا:
مدرکی که تایید کند شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی کماکان در کشور اصلی آن ثبت شده است.
ثالثا:
نامهای که حاوی نام شخصی که مدیریت شعبه در عراق به او سپرده شده و در آن مقیم است و آدرس محل مدیریت شعبه باشد.
ماده 19 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
اولا :
شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی در صورت داشتن دفتر در عراق، بایستی در هنگام عقد قرارداد با ادارات دولتی و بخش مشترک، جهت فعالیت دائم در عراق یا اجرای پروژه معین، باید در مدت 60 روز از تاریخ عقد قرارداد دفتر شرکت را به شعبه تغییر دهد (پس از ارائه اسناد ذکر شده در ماده 18 این دستور العمل)
ثانیا:
شرکت یا موسسه اقتصادی خارجی نمیتواند در آن واحد هم دفتر و هم شعبه در عراق داشته باشد.
ماده 20 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
در صورتیکه شعبه در حین اجرای قراردادی معین، قرارداد اجرایی دیگری ببندد بایستی اداره ثبت شرکتها را مطلع سازد، چنانچه اقدام به انحلال شعب ننموده باشد.
ماده 22 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
شعبه در صورت ارتکاب هرگونه عمل خلاف قانون شرکتها شماره 36 سال 1983 یا دستورالعمل، مشمول مجازاتهای مذکور در این قانون میشود.
ماده 23 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
دستورالعمل شماره (17) سال 1984 (دستورالعمل شعب شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی) ملغی میباشد.
ماده 24 دستورالعمل شعب و دفاتر شرکتها و موسسات اقتصادی خارجی
این قانون از تاریخ انتشار آن در روزنامه رسمی قابل اجرا میباشد.