عراق قدمتی در حدود سه هزار سال دارد، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین کشورهای جهان میتوان کشور عراق را نام برد که دارنده تمدن و فرهنگ باستانی می‌باشد. تاریخ ایران و عراق از گذشته با هم آمیخته بوده و به نحوی عضو جدا نشدنی از ایران محسوب می‌شد چرا که عراق پیش از اسلام جزئی از قلمرو ایران به حساب می‌آمد.

سومريان این دوره از سال 2300 تا 4500 ق.م وجود داشت. در این دوره سومریان در نزدیکی رودخانه‌های دجله و فرات سکونت داشتند که درواقع می‌توان گفت آنان بخش جنوبی عراق سکونت داشتند. به گفته باستان‌شناسان و با توجه به تحقیقات و پژوهش‌های صورت گرفته بر روی زمین، سومریان دارای تمدن کشاورزی قابل توجه‌ای بوده‌اند و چندين شهر را به نام‌های: ارک، اريدو، لاجش پايه‌گذاری کردند. شهر باستانی اور به عنوان پایتخت تمدن سومریان شناخته شده است. اور شهری باستانی در نزدیکی دهانه دو رود دجله و فرات جایی که به خلیج فارس می‌ریزند، می‌باشد.

 

اَکدیان اَکدیان قومی از  اقوام سامی‌ بودند که در شمال خاک میان‌رودان و در ميانه عراق می‌زیستند. دارای شهرهایی همچون: بورسيبا، کيش، نفَّر و اجاده بودند که همواره بر سر تصاحب زمين‌های کشاورزی با دولت جنوبی خود به نزاع برمی‌خاستند. اَکدیان در جنگ با سومریان به پیروزی دست یافتند. پس از 300 سال حکومت اَکدیان سرانجام سپاه کاسی برای فتح اَکد حمله کرد و اَکد توسط سپاه کاسی فتح شد پس از آن کاسی‌ها به سلطنت سلسله سارگون پایان دادند. با گذشت زمان ملت شکست خورده سومریان دوباره موفق شدند بار ديگر آکديان را در حملات خود شکست دهند و قدرت را به دست بگیرند. سومریان پس از پیروزی بر آکدی‌ها زبان سومری را به جای زبان آکدی رسمیت دادند.

 

ايلاميان باستان‌ شناسان تاریخ ایلام را به چهار دوره مقدم، کهن، میانه و جدید تقسیم‌بندی کرده‌اند. ایلامیان در شمال منطقه و در بخش کوهستانی خوزستان می‌زیستند و پایتخت ایشان شهر شوش بوده است. ایلامیان دارای حکومتی ثروتمند و قوی بودند. دارنده جنگجويانی دلير، و با این پیش‌زمینه سربازان ايلامی به بخش آکديان حمله‌ کرده و ضمن اشغال پايتخت آن، پادشاه این سرزمین را نیز اسیر کردند و به تدريج نفوذ خود را بر جنوب و میانه عراق گسترش دادند. ایلامیان بر خلاف سومریان بعد از انقراض حکومتشان زمان زیادی به ادامه زندگی در وطن خود ادامه دادند، زبان و تمدن خود را مدت‌ها زنده نگه داشتند.

 

بابليان یكی از تمدن‌های باستان تمدن بابل در جنوب بین‌النهرین بود.  بابلیان به علم ستاره شناسی شهره بودند. ساكنان بابل از دو قوم سومریان و سامی‌ها تشکیل شده‌اند. حرفه اصلی آنها كشاورزی بود. يکی از قبايل سامی، عموريان بود که در کنار دریای مديترانه سکنی گزیده بودند، به منظور دست‌يابی به مخازن آب و کشاورزی سرزمين‌های ميانی کشور عراق را اشغال کرده و پايتخت خود را در محلی نزدیک حله کنونی به نام بابل قرار دادند. چند دهه بعد بین عموريان و ايلاميان جنگ‌هایی در گرفت تا زمانی‌ که پادشاه ششم عموری به جنگ با ایلامیان پرداخت و آنان را شکست داد و پس از شکست آنان، پايتخت ايلام یعنی شهر شوش را به اشغال خود درآورد و بدين ترتيب امپراتوری عظيمی پایه‌گذاری کرد، از آن پس امپراتوری بابليان نام گرفت. او شهر بابل را به جلال رسانيد. امروزه آثار آن در موزه‌های جهان به نمایش گذاشته شده است.

 

آشوری‌ها آشور یک سرزمینی قدیمی در بخش میانی رود دجله بوده است. آشوريان از نژاد سامی بودند. در سال 3000  قبل از میلاد به شمال عراق مهاجرت داشتند. آنان نخست جزو قلمرو سومريان و سپس بابلی‌ها قرار گرفتند. آشوری‌ها به دلیل اینکه سرزمینی حاصلخیز نداشتند باج‌گیری از سایر سرزمین‌ها را در پیش گرفتند در نتیجه دولت آشور یک دولت جنگجو به حساب می‌آمد و مردمانشان به شجاعت و جنگجويی شهره بودند. آنها پس از ضعف دولت بابلی‌ها، بابل را به اشغال خود درآوردند و به توسعه قلمرو خود ادامه دادند تا جایی که در سال 800 ق.م سراسر عراق را به سلطه خود در آوردند.

 

کلدانی‌ها کلدان از جمله اقوام سامی است که در جنوب عراق به دامداری مشغول بودند پس از تضعیف تمدن آشوری، در نتيجه شورش مردم و اختلافات داخلی میان آن‌ها، دست به شورش زدند و با سربازان آشوری به جنگ پرداختند و سراسر جنوب عراق را به اشغال خود درآوردند سپس شهر بابل را اشغال کردند. پس از بخت النصر دولت کلده دچار آشوب و اختلاف شد. نابسامانی اجتماعی و نارضایتی عمومی نیز باعث آشفتگی هر چه بیشتر امور گردید. در چنین شرایطی دولت کلده برای رفع اختلافات خود با دولت ماد، با کوروش پادشاه پارس بر ضد دولت ماد متحد شد و به همراه پادشاه ماد، پايتخت آشوريان را مورد حمله قرار داد و پس از اشغال آن مکان، سرزمين‌هايشان را ميان قوم خود تقسيم کرد. کلدانی‌ها، آشوريان را نابود ساختند و دولت بابليان جديد را در شهر بابل پايه‌ريزی کردند.

 

يونانیان گروهی از مردم یونان در سواحل آسیا سکونت داشتند و این امر باعث شد تا یونانیان به راحتی و به سرعت با تمدن‌ آسیای قدیم از بین‌النهرین و سواحل مدیترانه آشنا شوند و در دستاوردهای تمدنی خود از آن‌ها الگو برداری کنند. یونانی‌های ساکن جزایر به دلیل دریانوردی و تجارت پیش از دیگر یونانی‌ها تحت تاثیر تمدن شرق قرار گرفته بودند. اسکندر سوم مقدونیه معروف به اسکندر کبير وی حکومتی نیرومند و ارتشی کارآزموده را از دوران حکومت پدرش به ارث برد پس از اینکه در يونان به قدرت رسيد، به جنگ با ايران رفت و وی ابتدا آسیا را اشغال کرد و پس از آن سرتاسر عراق را تحت سلطه خود درآورد. پس از مرگ اسکندر، سلوکی به حکمرانی عراق رسيد و دولت سلوکيان را در عراق به وجود آورد.

 

پارتيان پارت‌ها در حقیقت همان تمدن اشکانیان هستند که به امپراتوری پارت‌ها شناخته می‌شوند، آن‌ها از اقوام آريايی ساکن در خراسان کنونی بودند. دارای حکومتی قدرتمند بودند که بر بخش بزرگی از غرب آسیا حکومت داشتند با گذشت زمان پارت‌ها تمدن خود را گسترش داده و بر تصرفات خود افزودند. در نهایت سلوکيان را از ايران و عراق بیرون کردند و حکومت خود را  جايگزين آنان کردند و شهر تيسفون را به عنوان پايتخت خود برگزیدند. پارت‌ها 473 سال حکومت کردند و در نهایت آخرين پادشاه آنان توسط سلسله ساسانيان از بین رفت.

شبکه‌های اجتماعی الرافدین

کانال صادرات به عراق

پیج صادرات به عراق